Էկոնոմիկայի նախարարության կայքում կարդում եմ. “Հայաստանի Հանրապետությունում էլեկտրոնային հասարակության ձևավորման հայեցակարգ”: Լուրջ եմ ասում, այս ձևակերպումից ուղեղս կառոտկի տվեց, կամ ինչպես տատիկս կասեր. “վալասոկներս քցեցին”: Բա ի՞նչ էիք սպասում, էլեկտրոնային հասարակության մաս եմ կազմելու, բա ուղեղս էլ կառոտկի կտա, պոչկես էլ, հանաք բան հո չի՞:

Մեկ այլ հայեցակարգ կրում է. “Գյումրի քաղաքը տեխնոքաղաքի վերակառուցելու հայեցակարգ” հպարտ անունը:

Պիտակներ. բա սա երկիրա՞, Հայաստան, նանոհայաստան, տնտեսություն

_________________________________________________________________________________________________________________________________________
Թուրքիայում շարունակում են համառել Մեծամորի ատոմակայանի փակման հարցում

10:51 • 18.01.10

Եթե Մեծամորի ատոմակայանի հետ կապված հարցը Թուրքիայի և Հայաստանի միջև րոպե առաջ չլուծվի, հնարավոր վթարի դեպքում դա ավելի աղետալի հետևանքներ կարող է ունենալ, քան Չեռնոբիլի դեպքում էր։ Թուրքական լրատվամիջոցների փոխանցմամբ՝ նման կարծիք է հայտնել Ստամբուլի տեխնիկական համալսարանի դոցենտ Թայֆուն Քընդափը` ավելացնելով, որ ատոմակայանը կառուցված է հին տեխնոլոգիաներով և գտնվում է սեյսմիկ գոտում։

Քընդափի խոսքով՝ Մեծամորի ատոմակայանի հնարավոր վթարի դեպքում կտուժեն ոչ միայն Հայաստանն ու Թուրքիան, այլև Եվրոպան։

«Եվրոպան գիտակցում է այդ վտանգը, և Եվրամիությունն այդ նպատակով Հայաստանին Մեծամորի ատոմակայանը փակելու և էներգետիկ նոր աղբյուրների հետազոտման համար 100 միլիոն եվրո էր առաջարկել։ Սակայն բանակցությունները որևէ արդյունք չտվեցին, քանի որ ատոմակայանն ապահովում է Հայաստանի էներգետիկ կարիքների 40%-ը, և Հայաստանը պահանջում էր 800 միլիոն եվրո։ Հայաստանը պետք է փակի Մեծամորի ատոմակայանը և գտնի մեկ այլ ճանապարհ էներգետիկ կարիքների բավարարման համար։ Այդ հարցում Թուրքիան նույնպես կարող է աշխատանք կատարել, քանի որ մենք շատ մոտ ենք ատոմակայանին»,- նշել է Թայֆուն Քընդափը։
_________________________________________________________________________________________________________________________________________

Հասկացա՞ք: Դե հիմա սաղս դռուժնը դողում ենք: Մեր որոշ լրագրողներ նման են ինտերնետ-խոմյակների, որ վերցնում ու իրենց բունն են տանում ցանկացած թուրքի ու ադրբեջանցու ցանկացած զառանցանքը: Սա երեք շաբաթ առաջվա նյութ է, էս վերջերս Վաֆա Գուլուզադեի զառանցանքն էին դրել նույն թերթ.ամ-ում ու, եթե նայենք, էլի կգտնենք: Դե լավ, իրանց բունը տարան, տարան, ջայնամ, հիմա կարողա մարդիք խոմյակի նշանի տակ են ծնվել, բայց ախր էտ խոմյակներից գոնե մեկի մտքով չի էլ անցնում մի կես բառ գրել թուրք-ադրբեջանական այս կամ այն զառանցանքի համային բնութագրերի մասին, որ կարդացողը իմանա ու կուլ չտա: Ասենք կարելի էր չէ՞ մի հատ զանգել մեր ատոմային ոլորտի պատասխանտուներին ու խնդրել մեկնաբանել, մեկնաբանությունն էլ զառանցանքի կողքին տպել: Կամ, եթե ամաչում էին զանգեն, գոնե կարելի էր մի տաս րոպե ծախսել ինտերնետում, մի քիչ Չեռնոբիլի մասին կարդալ ու հասկանալ, թե ինչու ՀԱԷԿ-ի ոչ մի աղետի դեպքում ոչ մի Չեռնոբիլ չի լինի ու նյութում նշել, որ թուրք դոցենտը տուֆտումա: Կամ վերջապես կարելի էր գոնե հիշեցնել, թե ինչ եղավ, երբ տեղական արտադրության որոշ տխմարների ջանքերով ՀԱԷԿ-ը փակվեց:

Պիտակներ. ՀԱԷԿ, հայ-թուրքական հակամարտություն, Հայաստան, տնտեսություն

Հայ-թուրքական ներկա գործընթացի աղմուկի ներքո Տիգրան Սարգսյանի կառավարությունը հերթական «առաջընթացն» արձանագրեց, որը դուրս մնաց հանրության լայն շրջանակների ուշադրությունից. ՀՀ տնտեսական անկումն այս տարվա հունվար-սեպտեմբերին կազմեց 18,3%։ Պատկերացնո՞ւմ եք, դա 0,1%-ով ավելի լավ է, քան նախորդ ամիս արձանագրվածը, իսկ նախորդը նույն 0,1-ի չափով ավելի լավ էր, քան 2 ամիս առաջ եղածը, և այդպես շարունակ։

Իմ նախորդ հոդվածներից մեկում կեսկատակ-կեսհեգնանքով նշել էի, որ եթե ամեն ամիս ՀՆԱ-ի անկումը կասեցնենք 0,1%-ով, ապա հունիսին արձանագրված 18,6%-անոց «մինուսը» հնարավոր կլինի զրոյացնել 15-16 տարում։ Ես չէի կարող ենթադրել, որ գործադիրը հենց դա էլ անելու է։ Այսինքն, դրսից վերցրած վարկերը, որոնք կրկնապատկեցին ՀՀ արտաքին պարտքը հակաճգնաժամային թեմաներով, օգտագործվել են և «հուժկու» հարված են հասցրել ճգնաժամին։ Ճգնաժամը չի դիմացել և ամեն ամիս հաստատուն՝ 0,1%-անոց քայլերով նահանջում է։

Փաստորեն, Սերժ Սարգսյանն արտաքին քաղաքական դաշտում է «վարում ու ցանում», իսկ մյուս Սարգսյանը՝ Տիգրանը, տնտեսության մեջ։ Սերժ Սարգսյանը «ֆուտբոլ» է խաղում Թուրքիայի հետ և «հաջողացրել» է կռվացնել թուրքերին ու ադրբեջանցիներին (վերջին օրերին իշխանական քարոզչամեքենան, ինքն իր բլեֆին հավատալով, կաշվից դուրս է գալիս՝ ցույց տալու, թե ինչպես է հայկական «շուստրի» դիվանագիտությունը սեպ խրել թուրք-ադրբեջանական բարեկամության մեջ. Նախաձեռնողականությո՜ւն եմ ասել, որ մին զարկի՝ ջարդի հազար), իսկ վարչապետի դիմաց վիրտուալ թշնամի է, բայց էլի հաջողվում է դրա հախից գալ։

Ճիշտ է, Դիլիջանին այլևս չի սպառնում միջազգային ֆինանսական կենտրոն դառնալու հեռանկարը, բայց ճգնաժամը շանս չունի, պետք է հաղթահարվի, քանի որ Տ. Սարգսյանն այլևս գիտի, թե ինչպես են Նիգերիայում պայքարել կոռուպցիայի դեմ (վերջերս Երևան ժամանած սևամորթ բարձրաստիճան տիկինն այդ մասին պատմեց մեր «տերտերին»), և լծվելու է այդ գործին՝ պետության վախճանը տենչացողի էնտուզիազմով։

ՀՀ ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալները կրկին «լացացնող» տպավորություն թողեցին։ Անկում է արձանագրվել և՛ ներմուծման, և՛ արտահանման, և՛ տնտեսության մնացած գրեթե բոլոր ոլորտներում։ Բայց այս ամենից զատ՝ մեզանում նաև մի հետաքրքիր այլ երևույթ է արձանագրվել վերջին մի քանի ամիսներին, որը բացարձակապես համահունչ չէ միջազգային տնտեսական դաշտում արձանագրված գործընթացներին։ Ո՞րն է այդ երևույթը։

Եթե հիշում եք, «Հայկական աշխարհի» ճարտարապետը պարբերաբար նշում էր, թե մեր երկիրը զերծ է մնալու տնտեսական ճգնաժամից։ Հետո եկավ տնտեսական անկումը բացառապես միջազգային ճգնաժամով պայմանավորելու փուլը։ Մեզ ասվում էր, թե Հայաստանն ուղղակիորեն կախված է արտաքին աշխարհի ազդեցությունից, և դա բնական է։ Շա՛տ լավ, բայց այդ դեպքում անբնական է դոլարի գնի բարձրացումը ՀՀ դրամով։ Ընթացիկ ամիսների ընթացքում ԱՄՆ դոլարն աշխարհում մյուս բոլոր հիմնական տարադրամների նկատմամբ արժեզրկվել է մոտ 20%-ով։ Դոլարային արտահայտությամբ թանկացել են ոսկու և նավթի միջազգային գները։ Այսինքն՝ դոլարն արժեզրկվում է, որի հետ կապված՝ Եվրամիության երկրների ֆինանսական պատասխանատուները լուրջ մտահոգություն են հայտնել, քանի որ ԵՄ-ի արտահանումը տուժում է դրանից։

Իսկ ի՞նչ է տեղի ունեցել Հայաստանում այդ նույն ժամանակահատվածում։ Մեզ մոտ դոլարը թանկացել է։ Սա կարող է վկայել հետևյալի մասին. Հայաստանից կապիտալի արտահոսք կա, կամ էլ իշխանությունները փորձում են տնտեսությունն «առողջացնել» սողացող ինֆլյացիոն սցենարով։ Երկու դեպքում էլ մենք գործ ունենք հանցավոր անգրագիտության կամ ֆինանսական շուկան միտումնավոր կազմալուծելու ու անձնական շահ ստանալու հետ։ Եթե կա այլ բացատրություն, ապա ճիշտ կլինի, որ ՀՀ ֆինանսական պատասխանատուները հոդաբաշխ և մասնագիտական բացատրություն տան ստեղծված իրավիճակին։ Թող պատասխանեն, թե ինչպե՞ս է լինում, որ դրսից վերցրած դոլարային վարկերը մտնում են տնտեսության մեջ, բայց դոլարային առաջարկի մեծացումը ոչ թե իջեցնում, այլ բարձրացնում է դրա գինը ՀՀ դրամով։ Այդ ինչպե՞ս է պատահում, որ ԿԲ-ն պարբերաբար դոլար է նետում շուկա, որպեսզի դոլարի փոխարժեքը պահի հայտարարված «կորիդորում»։ Իսկ միգուցե մենք կրկին «ֆիքսված-լողացող» փոխարժեքային քաղաքականությո՞ւն ենք վարում, և մի «X» պահից հետո նո՞ր «մարտի 3» է մեզ սպասվում, երբ որոշ մարդիկ էժան դոլարն արդեն քաշած կլինեն շուկայից։ Սրանք հարցեր են, որոնք պատասխան են պահանջում։ Այս ամենը պետք է հետաքրքրի նաև ՀՀ դատախազությանը, քանի որ պետական շահերի պաշտպանության տեսանկյունից այն, ինչ տեղի է ունենում ՀՀ ֆինանսական շուկայում, առնվազն մտահոգիչ է։ Այստեղից ֆինանսական մեքենայության հոտ է գալիս։ Եթե այդպես չէ, ապա ուրախ կլինեմ որոշակի մեկնաբանություններ լսել որևէ իրավասու պաշտոնյայից։ Լավ կլիներ, որ հստակ ասվեր նաև, թե մեզանում հիմա լողացո՞ղ, թե ոչ ֆորմալ ձևով ֆիքսված փոխարժեքի քաղաքականություն է իրականացվում։

Անդրանիկ Թևանյան

Հ.Գ.։ 2008թ. նախընտրական փուլում լուրեր տարածվեցին (իշխանության կողմից), թե Թուրքիայից մեծ քանակությամբ դոլար է բերվել, և դրա համար է 1 դոլարի փոխարժեքը կտրուկ իջել մինչև 280 դրամի սահմանը (ակնարկվում էր, թե թեկնածուներից մեկի օգտին թուրքերը «շաբաշ» են տվել)։ Հայ-թուրքական ներկա գործընթացները հաշվի առնելով՝ հիմա, երևի, եկել է դեպի Թուրքիա դոլար տանելու փուլը, և դրա համար էլ դոլարի գինը դրամով շարունակ աճում է։ Ոչ ա՛յն ժամանակ բացատրություն տարվեց՝ դոլարի էժանացման հետ կապված, ոչ էլ ա՛յժմ՝ թանկացման։ Ահա այդպե՛ս է Հայաստանը տարածաշրջանային ֆինանսական կենտրոն դառնում։

7օր

Պիտակներ. 7օր, кердык, Անդրանիկ Թևանյան, տնտեսություն

Հայաստանի ցանկացած բնակիչ գիտի, որ զանազան չուլ ու փալասի և կենցաղային տեխնիկայի խանութներում տարին 365 օր զեղչ է: Թե ինչու է այդպես, քչերը գիտեն, բայց երևի շատերն են այդ հարցն իրենց տվել: Սովորաբար վերջում գալիս են այն եզրակացության, թե դա գովազդի համար է, կամ էլ եթե զեղչը կլոր տարին չէ, այլ ասենք տարին 4 ամիս, ապա. “դե կամաց-կամաց բարձրացնում են, հետո զեղչում ու գալիս իրա իսկական գնին, մարդիք էլ գնում են միամիտ-միամիտ առնում”:

Իսկ իրականում դա փող լվանալու միջոց է, որի անունը պայմանականորեն կարելի է դնել “անննննախադեպ զեղչեր”:

Ենթադրենք, թե մենք տարել զենք ենք ծախել ու ունենք 70.000 դրամ կեղտոտ փող, որը պետք է լվանալ: Ի՞նչպես դա անել: Ուրեմն գնում ենք մի 30.000 դրամի չուլ ու փալաս ենք դրսից բերում ու մաքսատանն ասում, թե 100.000 դրամի է: Քանի որ գինը մի բան էլ թանկացրած ենք ասում և հետևաբար մաքսավճարը մի բան էլ ավել ենք վճարելու, ապա մաքսատանը մեծ հաճույքով բոլոր գրանցումներն անում, իրենց մաքսավճարը վերցնում ու մի կողմ են քաշվում: Հետո բերում ենք մեր խանութում դնում, վրան կպցնում ենք “Գինը 100.000 դրամ” ու անմիջապես կողքին գրում “Զեղչ 70%”: Չնայած այդ “զեղչ 70%” պիտակին` բոլոր փաստաթղթերով դա 100.000-ոց չուլ ու փալաս է ու հետևաբար այդ ապրանքի վաճառքի դեպքում հարկ վճարվելու է 100.000 և ոչ թե 30.000 դրամի համար: Արդյունքում ապրանքը վաճառելուց հետո, մենք ստացված 30.000 դրամին վրա բերում ավելացնում ենք էն մեր զենքի վաճառքից ստացած 70.000 դրամը, այդ ամբողջ 100.000-ից հարկերը խելոք մուծում ենք ու գնում ենք տուն քնելու: Բոլորը չաղ ու բախտավոր են. մենք` քանի որ հաջողությամբ լվացել ենք անօրինական 70.000 դրամը, մեր գնորդը` քանի որ համզված է, որ 100.000 շոր է առել 30.000 դրամով, մաքսավորներն ու հարկային տեսուչները` քանի որ մաքսային ու հարկային մուտքեր են ապահովել: Որպես հետևանք, ոչ ոք սրա դեմ չի սկսելու պայքարել, վերջ ի վերջո սա էլ է բյուջե լցնելու ձև ու համ էլ ստվերային տնտեսությունում պտտվող գումարները թեև միջնորդավորված, բայց բերվում են բյուջե: Սենց բաներ:

Հ .Գ.

Փողոցում անցնելուց ուշադրություն դարձրեք զեղչերով խանութներին ու մտովի պատկերացրեք, թե ինչ գումարներ են լվացվում:

Պիտակներ. աննախադեպ զեղչ, բա սա երկիրա՞, Հայաստան, տնտեսություն, փողերի լվացում