Էկոնոմիկայի նախարարության կայքում կարդում եմ. “Հայաստանի Հանրապետությունում էլեկտրոնային հասարակության ձևավորման հայեցակարգ”: Լուրջ եմ ասում, այս ձևակերպումից ուղեղս կառոտկի տվեց, կամ ինչպես տատիկս կասեր. “վալասոկներս քցեցին”: Բա ի՞նչ էիք սպասում, էլեկտրոնային հասարակության մաս եմ կազմելու, բա ուղեղս էլ կառոտկի կտա, պոչկես էլ, հանաք բան հո չի՞:
Մեկ այլ հայեցակարգ կրում է. “Գյումրի քաղաքը տեխնոքաղաքի վերակառուցելու հայեցակարգ” հպարտ անունը:
_________________________________________________________________________________________________________________________________________
Թուրքիայում շարունակում են համառել Մեծամորի ատոմակայանի փակման հարցում
10:51 • 18.01.10
Եթե Մեծամորի ատոմակայանի հետ կապված հարցը Թուրքիայի և Հայաստանի միջև րոպե առաջ չլուծվի, հնարավոր վթարի դեպքում դա ավելի աղետալի հետևանքներ կարող է ունենալ, քան Չեռնոբիլի դեպքում էր։ Թուրքական լրատվամիջոցների փոխանցմամբ՝ նման կարծիք է հայտնել Ստամբուլի տեխնիկական համալսարանի դոցենտ Թայֆուն Քընդափը` ավելացնելով, որ ատոմակայանը կառուցված է հին տեխնոլոգիաներով և գտնվում է սեյսմիկ գոտում։
Քընդափի խոսքով՝ Մեծամորի ատոմակայանի հնարավոր վթարի դեպքում կտուժեն ոչ միայն Հայաստանն ու Թուրքիան, այլև Եվրոպան։
«Եվրոպան գիտակցում է այդ վտանգը, և Եվրամիությունն այդ նպատակով Հայաստանին Մեծամորի ատոմակայանը փակելու և էներգետիկ նոր աղբյուրների հետազոտման համար 100 միլիոն եվրո էր առաջարկել։ Սակայն բանակցությունները որևէ արդյունք չտվեցին, քանի որ ատոմակայանն ապահովում է Հայաստանի էներգետիկ կարիքների 40%-ը, և Հայաստանը պահանջում էր 800 միլիոն եվրո։ Հայաստանը պետք է փակի Մեծամորի ատոմակայանը և գտնի մեկ այլ ճանապարհ էներգետիկ կարիքների բավարարման համար։ Այդ հարցում Թուրքիան նույնպես կարող է աշխատանք կատարել, քանի որ մենք շատ մոտ ենք ատոմակայանին»,- նշել է Թայֆուն Քընդափը։
_________________________________________________________________________________________________________________________________________
Հասկացա՞ք: Դե հիմա սաղս դռուժնը դողում ենք: Մեր որոշ լրագրողներ նման են ինտերնետ-խոմյակների, որ վերցնում ու իրենց բունն են տանում ցանկացած թուրքի ու ադրբեջանցու ցանկացած զառանցանքը: Սա երեք շաբաթ առաջվա նյութ է, էս վերջերս Վաֆա Գուլուզադեի զառանցանքն էին դրել նույն թերթ.ամ-ում ու, եթե նայենք, էլի կգտնենք: Դե լավ, իրանց բունը տարան, տարան, ջայնամ, հիմա կարողա մարդիք խոմյակի նշանի տակ են ծնվել, բայց ախր էտ խոմյակներից գոնե մեկի մտքով չի էլ անցնում մի կես բառ գրել թուրք-ադրբեջանական այս կամ այն զառանցանքի համային բնութագրերի մասին, որ կարդացողը իմանա ու կուլ չտա: Ասենք կարելի էր չէ՞ մի հատ զանգել մեր ատոմային ոլորտի պատասխանտուներին ու խնդրել մեկնաբանել, մեկնաբանությունն էլ զառանցանքի կողքին տպել: Կամ, եթե ամաչում էին զանգեն, գոնե կարելի էր մի տաս րոպե ծախսել ինտերնետում, մի քիչ Չեռնոբիլի մասին կարդալ ու հասկանալ, թե ինչու ՀԱԷԿ-ի ոչ մի աղետի դեպքում ոչ մի Չեռնոբիլ չի լինի ու նյութում նշել, որ թուրք դոցենտը տուֆտումա: Կամ վերջապես կարելի էր գոնե հիշեցնել, թե ինչ եղավ, երբ տեղական արտադրության որոշ տխմարների ջանքերով ՀԱԷԿ-ը փակվեց:
Oct 22
Հայ-թուրքական ներկա գործընթացի աղմուկի ներքո Տիգրան Սարգսյանի կառավարությունը հերթական «առաջընթացն» արձանագրեց, որը դուրս մնաց հանրության լայն շրջանակների ուշադրությունից. ՀՀ տնտեսական անկումն այս տարվա հունվար-սեպտեմբերին կազմեց 18,3%։ Պատկերացնո՞ւմ եք, դա 0,1%-ով ավելի լավ է, քան նախորդ ամիս արձանագրվածը, իսկ նախորդը նույն 0,1-ի չափով ավելի լավ էր, քան 2 ամիս առաջ եղածը, և այդպես շարունակ։
Իմ նախորդ հոդվածներից մեկում կեսկատակ-կեսհեգնանքով նշել էի, որ եթե ամեն ամիս ՀՆԱ-ի անկումը կասեցնենք 0,1%-ով, ապա հունիսին արձանագրված 18,6%-անոց «մինուսը» հնարավոր կլինի զրոյացնել 15-16 տարում։ Ես չէի կարող ենթադրել, որ գործադիրը հենց դա էլ անելու է։ Այսինքն, դրսից վերցրած վարկերը, որոնք կրկնապատկեցին ՀՀ արտաքին պարտքը հակաճգնաժամային թեմաներով, օգտագործվել են և «հուժկու» հարված են հասցրել ճգնաժամին։ Ճգնաժամը չի դիմացել և ամեն ամիս հաստատուն՝ 0,1%-անոց քայլերով նահանջում է։
Փաստորեն, Սերժ Սարգսյանն արտաքին քաղաքական դաշտում է «վարում ու ցանում», իսկ մյուս Սարգսյանը՝ Տիգրանը, տնտեսության մեջ։ Սերժ Սարգսյանը «ֆուտբոլ» է խաղում Թուրքիայի հետ և «հաջողացրել» է կռվացնել թուրքերին ու ադրբեջանցիներին (վերջին օրերին իշխանական քարոզչամեքենան, ինքն իր բլեֆին հավատալով, կաշվից դուրս է գալիս՝ ցույց տալու, թե ինչպես է հայկական «շուստրի» դիվանագիտությունը սեպ խրել թուրք-ադրբեջանական բարեկամության մեջ. Նախաձեռնողականությո՜ւն եմ ասել, որ մին զարկի՝ ջարդի հազար), իսկ վարչապետի դիմաց վիրտուալ թշնամի է, բայց էլի հաջողվում է դրա հախից գալ։
Ճիշտ է, Դիլիջանին այլևս չի սպառնում միջազգային ֆինանսական կենտրոն դառնալու հեռանկարը, բայց ճգնաժամը շանս չունի, պետք է հաղթահարվի, քանի որ Տ. Սարգսյանն այլևս գիտի, թե ինչպես են Նիգերիայում պայքարել կոռուպցիայի դեմ (վերջերս Երևան ժամանած սևամորթ բարձրաստիճան տիկինն այդ մասին պատմեց մեր «տերտերին»), և լծվելու է այդ գործին՝ պետության վախճանը տենչացողի էնտուզիազմով։
ՀՀ ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալները կրկին «լացացնող» տպավորություն թողեցին։ Անկում է արձանագրվել և՛ ներմուծման, և՛ արտահանման, և՛ տնտեսության մնացած գրեթե բոլոր ոլորտներում։ Բայց այս ամենից զատ՝ մեզանում նաև մի հետաքրքիր այլ երևույթ է արձանագրվել վերջին մի քանի ամիսներին, որը բացարձակապես համահունչ չէ միջազգային տնտեսական դաշտում արձանագրված գործընթացներին։ Ո՞րն է այդ երևույթը։
Եթե հիշում եք, «Հայկական աշխարհի» ճարտարապետը պարբերաբար նշում էր, թե մեր երկիրը զերծ է մնալու տնտեսական ճգնաժամից։ Հետո եկավ տնտեսական անկումը բացառապես միջազգային ճգնաժամով պայմանավորելու փուլը։ Մեզ ասվում էր, թե Հայաստանն ուղղակիորեն կախված է արտաքին աշխարհի ազդեցությունից, և դա բնական է։ Շա՛տ լավ, բայց այդ դեպքում անբնական է դոլարի գնի բարձրացումը ՀՀ դրամով։ Ընթացիկ ամիսների ընթացքում ԱՄՆ դոլարն աշխարհում մյուս բոլոր հիմնական տարադրամների նկատմամբ արժեզրկվել է մոտ 20%-ով։ Դոլարային արտահայտությամբ թանկացել են ոսկու և նավթի միջազգային գները։ Այսինքն՝ դոլարն արժեզրկվում է, որի հետ կապված՝ Եվրամիության երկրների ֆինանսական պատասխանատուները լուրջ մտահոգություն են հայտնել, քանի որ ԵՄ-ի արտահանումը տուժում է դրանից։
Իսկ ի՞նչ է տեղի ունեցել Հայաստանում այդ նույն ժամանակահատվածում։ Մեզ մոտ դոլարը թանկացել է։ Սա կարող է վկայել հետևյալի մասին. Հայաստանից կապիտալի արտահոսք կա, կամ էլ իշխանությունները փորձում են տնտեսությունն «առողջացնել» սողացող ինֆլյացիոն սցենարով։ Երկու դեպքում էլ մենք գործ ունենք հանցավոր անգրագիտության կամ ֆինանսական շուկան միտումնավոր կազմալուծելու ու անձնական շահ ստանալու հետ։ Եթե կա այլ բացատրություն, ապա ճիշտ կլինի, որ ՀՀ ֆինանսական պատասխանատուները հոդաբաշխ և մասնագիտական բացատրություն տան ստեղծված իրավիճակին։ Թող պատասխանեն, թե ինչպե՞ս է լինում, որ դրսից վերցրած դոլարային վարկերը մտնում են տնտեսության մեջ, բայց դոլարային առաջարկի մեծացումը ոչ թե իջեցնում, այլ բարձրացնում է դրա գինը ՀՀ դրամով։ Այդ ինչպե՞ս է պատահում, որ ԿԲ-ն պարբերաբար դոլար է նետում շուկա, որպեսզի դոլարի փոխարժեքը պահի հայտարարված «կորիդորում»։ Իսկ միգուցե մենք կրկին «ֆիքսված-լողացող» փոխարժեքային քաղաքականությո՞ւն ենք վարում, և մի «X» պահից հետո նո՞ր «մարտի 3» է մեզ սպասվում, երբ որոշ մարդիկ էժան դոլարն արդեն քաշած կլինեն շուկայից։ Սրանք հարցեր են, որոնք պատասխան են պահանջում։ Այս ամենը պետք է հետաքրքրի նաև ՀՀ դատախազությանը, քանի որ պետական շահերի պաշտպանության տեսանկյունից այն, ինչ տեղի է ունենում ՀՀ ֆինանսական շուկայում, առնվազն մտահոգիչ է։ Այստեղից ֆինանսական մեքենայության հոտ է գալիս։ Եթե այդպես չէ, ապա ուրախ կլինեմ որոշակի մեկնաբանություններ լսել որևէ իրավասու պաշտոնյայից։ Լավ կլիներ, որ հստակ ասվեր նաև, թե մեզանում հիմա լողացո՞ղ, թե ոչ ֆորմալ ձևով ֆիքսված փոխարժեքի քաղաքականություն է իրականացվում։
Անդրանիկ Թևանյան
Հ.Գ.։ 2008թ. նախընտրական փուլում լուրեր տարածվեցին (իշխանության կողմից), թե Թուրքիայից մեծ քանակությամբ դոլար է բերվել, և դրա համար է 1 դոլարի փոխարժեքը կտրուկ իջել մինչև 280 դրամի սահմանը (ակնարկվում էր, թե թեկնածուներից մեկի օգտին թուրքերը «շաբաշ» են տվել)։ Հայ-թուրքական ներկա գործընթացները հաշվի առնելով՝ հիմա, երևի, եկել է դեպի Թուրքիա դոլար տանելու փուլը, և դրա համար էլ դոլարի գինը դրամով շարունակ աճում է։ Ոչ ա՛յն ժամանակ բացատրություն տարվեց՝ դոլարի էժանացման հետ կապված, ոչ էլ ա՛յժմ՝ թանկացման։ Ահա այդպե՛ս է Հայաստանը տարածաշրջանային ֆինանսական կենտրոն դառնում։
Jun 9
Հայաստանի ցանկացած բնակիչ գիտի, որ զանազան չուլ ու փալասի և կենցաղային տեխնիկայի խանութներում տարին 365 օր զեղչ է: Թե ինչու է այդպես, քչերը գիտեն, բայց երևի շատերն են այդ հարցն իրենց տվել: Սովորաբար վերջում գալիս են այն եզրակացության, թե դա գովազդի համար է, կամ էլ եթե զեղչը կլոր տարին չէ, այլ ասենք տարին 4 ամիս, ապա. “դե կամաց-կամաց բարձրացնում են, հետո զեղչում ու գալիս իրա իսկական գնին, մարդիք էլ գնում են միամիտ-միամիտ առնում”:
Իսկ իրականում դա փող լվանալու միջոց է, որի անունը պայմանականորեն կարելի է դնել “անննննախադեպ զեղչեր”:
Ենթադրենք, թե մենք տարել զենք ենք ծախել ու ունենք 70.000 դրամ կեղտոտ փող, որը պետք է լվանալ: Ի՞նչպես դա անել: Ուրեմն գնում ենք մի 30.000 դրամի չուլ ու փալաս ենք դրսից բերում ու մաքսատանն ասում, թե 100.000 դրամի է: Քանի որ գինը մի բան էլ թանկացրած ենք ասում և հետևաբար մաքսավճարը մի բան էլ ավել ենք վճարելու, ապա մաքսատանը մեծ հաճույքով բոլոր գրանցումներն անում, իրենց մաքսավճարը վերցնում ու մի կողմ են քաշվում: Հետո բերում ենք մեր խանութում դնում, վրան կպցնում ենք “Գինը 100.000 դրամ” ու անմիջապես կողքին գրում “Զեղչ 70%”: Չնայած այդ “զեղչ 70%” պիտակին` բոլոր փաստաթղթերով դա 100.000-ոց չուլ ու փալաս է ու հետևաբար այդ ապրանքի վաճառքի դեպքում հարկ վճարվելու է 100.000 և ոչ թե 30.000 դրամի համար: Արդյունքում ապրանքը վաճառելուց հետո, մենք ստացված 30.000 դրամին վրա բերում ավելացնում ենք էն մեր զենքի վաճառքից ստացած 70.000 դրամը, այդ ամբողջ 100.000-ից հարկերը խելոք մուծում ենք ու գնում ենք տուն քնելու: Բոլորը չաղ ու բախտավոր են. մենք` քանի որ հաջողությամբ լվացել ենք անօրինական 70.000 դրամը, մեր գնորդը` քանի որ համզված է, որ 100.000 շոր է առել 30.000 դրամով, մաքսավորներն ու հարկային տեսուչները` քանի որ մաքսային ու հարկային մուտքեր են ապահովել: Որպես հետևանք, ոչ ոք սրա դեմ չի սկսելու պայքարել, վերջ ի վերջո սա էլ է բյուջե լցնելու ձև ու համ էլ ստվերային տնտեսությունում պտտվող գումարները թեև միջնորդավորված, բայց բերվում են բյուջե: Սենց բաներ:
Հ .Գ.
Փողոցում անցնելուց ուշադրություն դարձրեք զեղչերով խանութներին ու մտովի պատկերացրեք, թե ինչ գումարներ են լվացվում:
Сначала предистория. Где-то в 2002-ом году я узнал, что персы предложили карабахцам построить 2 ГЭС-а на реке Аракс. Некоторое время шли переговоры, ну а потом узнал, что наши отказались. И вот не давно в разговоре с одним знакомым речь пошла об этой истории и он стал утверждать, что один такой ГЭС уже почти готов. Если честно, я к этой информации отнесся с подозрением, ибо уже давно ничего умного от нашего руководства не ждал, но потом он отправил мне координаты, чтобы я мог сам найти этот ГЭС на GoogleEarth (кому интересно 39° 9’33.88″N 46°56’9.50″E ). Открываю, а там действительно новая впечатляющая дамба. Я мягко говоря не верил своим глазам и стал присмотреться.
Вот так выглядит дамба
Немного поиграв на GoogleEarth я пришел к выводу, что высота дамбы не менее 40 метров, ширина в основания 260 м, а на верху 100 метров. Это означало, что этот ГЭС будет иметь мощность по самим пессимистическим расчетам 70 МВт, а реально 90 МВт, а то и больше (напомню, что две другие ГЭС-и на Араксе около Мегри должны иметь мощность 100-110 МВт, а там у Мегри воды в Араксе меньше). В условиях нашей страны такой ГЭС можно назвать крупным. Для сравнения привожу данные про другие ГЭС-и Армении:
Севан-Раздан каскад:
Аргельская (Гюмушская) ГЭС ” 220 МВт
Канакерская ГЭС ” 102 МВт
Разданская (Атабекянская) ГЭС -81.64 МВт
Арзнийская ГЭС ” 70.6 МВт
Ереванская ГЭС ” 44 МВт
Севанская ГЭС ” 34.2 МВт
Воротанский каскад:
Шамбская ГЭС ” 171 МВт
Спандарянская ГЭС ” 157,2 МВт
Татевская ГЭС ” 76 МВт
То есть этот ГЭС будет бороться за 4-ое, 5-ое место по мощности. Даже если предположить, что с персами надо делится, то 45 МВт очень даже ничего.
Но не тут то было. Я стал интересоваться больше и вот что выяснилось. Перси, видимо потеряв надежду на совместные два ГЭС-а, просто заплатили нашим отступные (интересно было бы узнать, на что были потрачена эти деньги и сколько было заплачено вообще), и вся выработанная электроэнергия пойдет в Иран. Другими словами ГЭС принадлежит Ирану. Это еще не 100%-ая инфа, ибо она дошла до меня через 3-4 человека, но сами понимаете, что скорее всего она соответствует действительности.
Зря я радовался и многих порадовал вместе со мной. Вот такие дела. Впрочем, есть еще маленький плюсик, это водохранилище. Оно получается приличным и большая часть как раз на нашей территории. В принципе воду можно использовать для орошения, но будут ли построены хотя бы каналы?
А вот так будет выглядеть водохранилище
Интересная деталь. Существующая автомобильная дорога с иранской стороны остается под водой и если посмотрите, то увидите строящуюся новую дорогу с иранской стороны.
Наконец руки добрались написать про открытие армяно-турецкой границы более подробно. Точнее говоря, просто собрать в одном месте все то, что в течении последних 8-9 месяцев я говорил по разным поводам, в том числе на форуме portal.am, а так же в опросе, устроенный центром “Арарат”.
Моя позиция не заключается в том, что “граница ни в коем случае не должна быть открыта”. Нет, но у меня есть вопросы, на которые я хочу получить удовлетворяющий мне ответы. Некоторые из этих вопросов моделируют отдельные ситуации. Ответ считается удовлетворяющим, если он не звучит как: “а это не возможно”, “такое до сих пор не было, значит и не будет”, “такая ситуация не возникнет”, “ввяжемся в бой, а там посмотрим”, а так же не создает новые вопросы. Вопросы под катом:
На мой взгляд до сих экономика Армении развивалась в каком-то пожарном режиме и в результате решались только сиюминутные задачи и это в лучшем случае, а в худшем решение просто откладывалось еще на некоторое время. И в такой обстановке скажем туризм был обьявлен одним из основных и почему-то перспективных отраслей экономики. И экотуризм, и спортивный туризм и еще Бог знает какие еще туризмы в купе должны были обеспечить наше “պայծառ ապագա”. Однако и ежу понятно, что туризм это путь тупиковый и через некоторое время она исчерпает свои возможности развития и остановиться. Чтобы тем кто в танке было более ясно представим, что Армения умудрилась в год принимать лимон туристов, ну ладно два лимона, а что дальше? А дальше ничего, остановка развития. Примерно то же самое в борьбе с теневой экономикой и коррупцией. Это борьба конечно очень важна и его нужно провести, но это только тактическая задача. Ну победим мы теневую экономику и искореним коррупцию и в результате удвоим или устроим бюджет, а дальше? А дальше опять ничего.
Президент Армении Серж Саргсян озвучил три крупнейшие экономические программы на ближайшее время.
«Я хочу, чтобы имеющие деловые интересы и разрабатывающие программы на будущее, все зарубежные и отечественные предприниматели, наши граждане и соотечественники в диаспоре в очередной были проинформированы, что в ближайшие месяцы Армения начинает строительство новой АЭС, в ближайшие годы начнется строительство железной дороги Иран-Армения, в ближайшие месяцы будет создан Всеармянский банк и Инвестиционный фонд, которые будут финансировать крупномасштабные программы», ” сказал Саргсян в четверг на внеочередном заседании Национального Собрания в своем послании к народу и парламенту.
По его словам, эти три проекта будут в ближайшее годы в центре внимания армянских властей. «Спрашиваете сможем? Отвечаю сможем. Сможем с легкостью если будем действовать едино», ” отметил Саргсян.
По его словам, для Армении наступило время больших и смелых экономических проектов, так называемых сверхпрограмм.
«Подобные программы не только решают важнейшие стратегические задачи но и оставляют крупномасштабное влияние на экономику и общество. Они создают тысячи новых рабочих мест, становятся причиной создания различных предприятий, открывают новые рынки и становятся стимулом развития целостных сфер, в том числе и науки», ” отметил президент.
По его словам, строительство газопровода Иран-Армения ” лучшее свидетельство того, что сегодня даже самые смелые цели могут стать реальностью в результате последовательности, уверенности в собственных силах и работы.
http://www.miacum.ru/gazeta/2008/10/02/1222961708169
Այս պահին Դուք գտնվում եք «Տնտեսություն/Экономика» խորագրի պահոցում։
