Այ ընկերներ ջան, երկու օրվա մեջ այդքան բան գրել կլինի՞, որ դուք էլ գրել: Ես էլ մարդ եմ չէ՞: Տուն-տեղ, գործ ունեմ:

Ասեմ ինչ տեսա:

1. Եվ ուրեմն (C) շարունակվում է մեր որսկան ախպոր ՃՃՃ որսորդական արկածների բուռն քննարկումները: -Էդ ու՞մ փողերովա գնացել,- հետաքրքրում է շատերին: -Սաղ մեր ժողովրդի փողերով,- պատասխանում են իրենք իսկ հարց տվողները: Է հա ժողովուրդ ջան, որ ես էլ ամսեկան 1500 թե 2000 դոլար թոշակ ստանայի, արտասահման պետության հաշվին մեկնելու իրավունք ունենայի, ես էլ կգնայի էտ ձեր տանզանիաներում ու քենիաներում տո առյուծ խփելու էլ, տո բույվոլ խփելու էլ, տո փիղ խպելու էլ (չէ էս վերջինը ջնջեմ, թե չէ Փիղը ինձ կխփի): Ես չեմ սիրում, երբ գնում են դեգեներատի պես վանդակում կենդանի են խփում գռանատամյոտով, բայց դա կլինիկական դեպքա: Ինչ վերաբերում է որսին ու որսորդությանը, ապա դրա դեմ ոչ մի բան չունեմ, եթե, իհարկե, Հայաստանում վերացող կենդանիների որս չի:

2. Կարենի մոտ տեսա վարչապետի ցնորքների մասին գրառումը: Խոսք գնաց, մասնավորապես, դրսի համար մասնագետներ պատրաստելու թեմայի մասին: Կարենի ընդդիմախոսների մոտ, կարմիր թելով գնում էր “դրսում պատրաստված լավ մասնագետներն այստեղ պահանջված չեն, դրա համար էլ հետ չեն գալիս” միտքը: Ասեմ, որ սրա նման բան լսելուց ֆազերս քցում են: Ասեմ ինչու:

Դիցուք ունենք մի հատ երկիր: Հիմա էտ երկիրը երկիրա, թե երկիր չի, դա էական չի: Էականն այն է, որ այդ երկիրն ունի որոշակի որակի և քանակի որոշակի մասնագետների պահանջարկ, իսկ այլ մասնագետների պահանջարկ չունի և տեսանելի ապագայում չի էլ ունենա: Ընդհանրապես, կյանքը այնպես է դասավորվել, որ պահանջվող մասնագետները ոչ քյալամի թփի տակ են հայտնաբերվում, և ոչ էլ արագիլն է բերում: Պահանջվող մասնագետները պատրաստվում են երկրի կրթական համակարգի կողմից մի 15-20 տարվա ընթացքում /դպրոցից սկսած ու ասպիրանտուրաներով վերջացրած/ կամ էլ, եթե երկրում հնարավոր չէ, այլ երկրների կրթական համակարգերի օգնությամբ են պատրաստվում: Հիմա, այ ձեր ցավը տանեմ, եթե էտ անտեր արտասհմանում պատրաստված լավ մասնագետը, տվյալ երկրում պահանջված չի, ապա ինչու՞ է այդ մասնագետն ընդհանրապես պատրաստվում: Դրա փոխարեն պիտի պատրաստվի մասնագետ, որը պահանջված է:

Վերադառնալով Հայաստանին (յանիմ Հայաստանից շեղվել էի, որ հիմա էլ վերադառնում եմ էլի) ասեմ, որ դա նույնն է, որ Հայաստանը լավ կոփված երիտասարդներ ուղարկի դրսում ստորջրյա ռազմանավերի նավաստիներ դառնալու համար: Է պարզ չի՞, որ այդ նավաստին Հայաստան չի վերադառնա: Հա, հասկացա, որ բարձր տեխնոլոգիաներ, բան-ման, էսա մի երկու տարուց Ճապոնիային տալիս անցնում ենք, բայց կա մի հատ շատ պարզ ճշմարտություն, եթե դու խելքը գլխին էլեկտրիկ չես պատրաստում, ապա պետք չի, որ դու մտածես միկրոսխեմաների արտադրության մասնագետներ պատրաստելու մասին: Եթե դու խելքը գլխին զոդող (սվառչիկ էլի) չես պատրաստում, ապա պետք չի երկնաքերեր կառուցելու գործում հմուտ մասնագետներ պատրաստես: Չէ, միկրոսխեմաների արտադրության ու երկնաքերերի կառուցման գործերում գլուխ հանող մասնագետները շատ լավ բաներ են, բայց հիմա նաղդ քեզ էլեկտրիկ ու զոդող ա պետք, ու դու դա չունես:

Ի հավելումն: Իմ ֆազերը քցող մեկ այլ արտահայտություն է. “այնպես անենք, որ մեր դիպլոմը ուրիշ տեղերում անցնի”: Մեր կրթական համակարգը մեր համար պիտի մասնագետներ պատրաստի ու մեր կրթական համակարգին չպիտի հուզի, թե իրա դիպլոմը ուրիշ տեղ անցնումա, թե ոչ: Ավելին` մեր կրթական համակարգն ամեն ինչ պիտի անի, որ մեր դիպլոմը ուրիշ տեղ չանցնի, իհարկե, առանց կրթության որակին վնաս հասցնելու: Մեր մոտ լրիվ հակառակն է արվում ” որակը վնասելու գնով դիպլոմը դարձնում ենք “արտասահմաններում անցնող”:

Եվս մեկը հավելում կանեի, բայց միգուցե ոմանք վիրավորվեն:

3. Ոմն Իլյա Կրամնիկի բլոգում մի բավականին դիպուկ արտահայտություն տեսա, որը հարկ եմ համարում մի փոքր ձևաձոխությամբ մեջբերել. “Потенциалы стран это не боевые заряды, танки, носители и прочее гремящее железо, а 1) мозги и 2) яйца.”: Ով ինչպես ուզում է, թող հասկանա:

4. Կաթողիկոսի Բաքու այցի մասին: Ճիշտն ասած չեմ հետևել ու գաղափար չունեմ, թե ինչ կոնտեքստում է եղել այդ այցը: Կարողա ինչ-որ քաղաքական պահեր կան, “ռսի ոտը մեր հողում խերով ա եղել, իսկ ամերիկացունն էլ ավելի խերովա լինելու” վիճակներ, չգիտեմ: Իսկ կոնտեքստից դուրս ” Բաքուն, իհարկե, այն քաղաքն է, որի վրա բազմաթիվ հայերի անմեղ արյուն կա ծանրացած ու, այո, Բաքուն պիտի կործանվի, այնպես հողին հավասարեցվի, որ փորձառու հնագետն էլ այնտեղ բան չկարողանա գտնել: Այս լույսի տակ, Կաթողիկոսի այցը երկակի զգաողություններ է առաջացնում. ասենք գնալ էլ կա, գնալ էլ էլի: Եթե ասենք Կաթողիկոսը գնար ու Բաքվի հայկական եկեղեցիներից մեկում Բաքվում զոհված հայերի հոգեհանգստի պատարագ մատուցեր, ապա դա ուրիշ բան: Իսկ այսպես, մի տեսակ անկապ է ստացվում: Է հա, գնաց, յանիմ ի՞նչ: Ու այցի դեմ բողոքն էլ է մի տեսակ անկապ:

Ի դեպ, ասեմ, որ չուշկաների ծառուղի Կաթողիկոսի այցի մասին ադրբեջանական ԶԼՄ-ների տարածած հաղորդագրությանը չեմ հավատում, բայց դա առանձին թեմա է:

5. Մի քանի տեղ տեսա ապրիլի 24-ի թուրքական քեֆ-ուրախությունը: Ի՞նչ ասեմ: Գուցե տարօրինակ է, բայց միանգամայն հանգիստ ու առանց վրդովմունքի վերաբերվեցի այդ տեսարանին: Ընդհանրապես ոչ մի զգացողություն չառաջացավ մոտս: Ոչ զայրույթ, ոչ ատելություն, ոչ բարկություն. բացարձակապես ոչ մի բան: Այ ստամբուլյան հիշատակի բեմականացումը ինձ վրդովվեցրեց, իսկ սա` ոչ, լրիվ նորմալ է: Թուրքերն արտահայտում են իրենց անկեղծ ուրախությունը, որ հայ են սպանել: Այդպես էին 100 տարի առաջ, այդպես են հիմա ու այդպես են լինելու 100 տարի հետո: Դա թուրքի ազգի բնույթն է և դա է միակ սպասելի վարվելակերպը թուրքից: Ցանկացած այլ վարվելակերպ թուրքից կամ անոմալիա է, կամ բեմականացում: Դա պետք է հստակ գիտակցել:

Բերանն արնոտ Մարդակերը էն անբան
Հազար դարում հազիվ դառավ Մարդասպան.
Ձեռքերն արնոտ գնում է նա դեռ կամկար,
Ու հեռու է մինչև Մարդը իր ճամփան:

Ու թող մեզնից ոչ ոք Թումանյանից խելոք ու իմաստուն իրեն չկարծի:

6. Этот на русском напишу. У ежиков была замечена книга “История Армянского Царства”.